Kapadokya Rehberi                                                 (Cappadocia Guide)

* Turkey is on World Heritage List

* Cappadocia is on World Heritage List

* Cappadocia from a foreigner's eye

A Guide to Cappadocia

Various parts of this web site will guide you through some of the history, places to visits, and helpful tips for traveling to Cappadocia, Turkey, especially Gulsehir.

Gulsehir located in an area defined as the “Inner Cappadocia” comprises of Nevşehir city center, Acıgöl, Avanos, Derinkuyu, Gülşehir, Hacı Bektaş, Kozaklı and Ürgüp. Despite the commonly held-belief, the origin of the word “Cappadocia” is not Greek but derived from Persian word “Katpatuka”. The Persians begun to control the area as of 6th century (B.C.). 

Jeolojik yapı

Kapadokya bölgesinin oluşumunda Hasan Dağı, Erciyes Dağı ve Melendiz Dağı, Göllüdağ gibi volkanik dağların yanı sıra bugün var olmayan bazı yanardağların püskürttüğü lavların etken olduğu düşünülmektedir. Rüzgarın da etkisiyle geniş bir alana yayılan küllerin sonradan taşlaşarak kalın bir katman oluşturduğu bölgede, dördüncü zaman başlarında volkanik hareketler son bulmuş ve aşınım süreci ağırlık kazanmıştır. Rüzgar, yağmur ve diğer doğal etkiler sonucu devam eden bu süreçte, aşınarak sürüklenen topraklar ve aşınmaya dayanabilen sert kütleler ilginç görünümlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bugün bölgede görülen ilginç şekilli kayalar yöre insanınca bacaya benzetilmiş ve bunların ancak periler tarafından yapılabilecekleri düşünüldüğü için bu tip oluşumların tümüne birden “peribacası” adı verilmiştir.

İklim

Kapadokya bölgesinde yükseklik ortalama olarak 1100 m civarındadır. Karasal iklimin tipik özelliklerini gösteren bölgede, yazlar sıcak ve kurak kışlar ise soğuk ve yağışlı geçmektedir. Kış mevsimi aralık ayı ortalarından mart ayı ortalarına kadar devam etmektedir. Yağışlar kış aylarında kar, baharda yağmur şeklindedir. Yaz ve sonbahar ayları genellikle yağışsızdır. Bölge orman açısından fakir olup, bozkır bitkileri olarak tanımlayabileceğimiz bitki örtüsüne sahiptir. Bölgedeki hava durumunu Meteoroloji’den öğrenebilirsiniz.

Meteoroloji Tel: +90 (0) 312 359 75 45 http://www.meteor.gov.tr

Tarih

Arkeolojik bulgular Kapadokya’nın prehistorik dönemlerden bu yana insan yerleşimine sahne olduğunu göstermektedir. Özellikle Neolitik Çağ yerleşimleri bölgede yaygındır. Yazının Anadolu’ya taşındığı Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nı (M.Ö.2000-1750) takip eden, Hitit Krallığı ve İmparatorluğu dönemlerinde Kapadokya Hititlerin etki alanı içindedir. Kapadokya bölgesinde sonradan, Geç Hitit Şehir Devletleri’nden ‘Tabal Krallığı’ kurulmuştur. M.Ö. 900-680 yılları arasında bölgede etkin olan bu krallığın merkezi Niğde-Kemerhisar yakınlarındaki Tuvvana’dır. Burası Roma döneminde Tyana şeklinde anılmıştır. Nevşehir ve Kayseri bölgesi de krallığın etki alanı içindedir.

Hitit Devleti’nin Ege Göçleri sonrası tarihten silinmesini takiben Kapadokya bölgesi M.Ö. 550-332 yılları arasında bir süre Perslerin denetiminde kalmıştır. Bölgeye Kapadokya adının Persler döneminde verildiği bilinmektedir. Büyük İskender’in Anadolu’daki Pers egemenliğine son vermesi ve ardından hastalanarak ölmesini takiben fethettiği topraklar generalleri arasında paylaşılarak bölgede çeşitli krallıklar kurulmuştur. Kayseri merkezli olarak kurulan ve M.Ö.332-M.S.17 yılları arasında bölgede etkin olan ‘Kapadokya Krallığı’ bunlardan biridir. Kapadokya Krallığı’nın Roma’nın egemenliğine girmesinden sonra bölgede 17-395 yılları arasında Roma Devleti’nin hakimiyeti görülür. Kapadokya bölgesi sonraki dönemde, 395-1071 yılları arasında Bizans Devleti’nin yönetiminde kalmıştır.

Bizans döneminden itibaren Anadolu’ya gelmeye başlamış olan Türk topluluklarının bölgedeki etkisi 1071 yılından itibaren ağırlık kazanmıştır. Bu dönemden sonra Osmanlı dönemine kadar “Beylikler Dönemi” olarak adlandırılan sürede çeşitli beylikler Anadolu’da hakimiyet kurmuşlardır. Bunlar arasında, Danişmendoğulları (1086-1175), Anadolu Selçukluları (1175-1318) ve Karamanoğulları (1365-1466) sayılabilir. 1466 yılından sonra Anadolu kesin olarak Osmanlı Devleti’nin hakimiyetine girmiştir.

Kapadokya’ya ulaşım

Kapadokya bölgesine karayolu ile ulaşım yurdun her tarafından son derece kolay ve güvenilirdir. Birçok ilimizden, Kapadokya’da yer alan Nevşehir, Aksaray, Kayseri, Niğde gibi il merkezlerine düzenli otobüs seferleri yapılmaktadır. Bu bölgeye havayolu ile ulaşmak için, Nevşehir’in 30 km dışında bulunan Nevşehir-Kapadokya Tuzköy Havalimanı ve Nevşehir’e 100 km uzaklıkta bulunan Kayseri Havalimanı kullanılmaktadır. Türk Hava Yolları’nın (THY) İstanbul Atatürk Havalimanı ve İzmir Havalimanı’ndan Kayseri’ye her gün düzenli uçuşları bulunmaktadır. THY ayrıca, haftanın belli günlerinde İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan Nevşehir’e uçuş düzenlemeye, Pegasus Havayolları ise İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Nevşehir’e yolcu taşımaya başlamıştır

Telefon Numaraları:

Nevşehir Otogar: +90 (0) 384 213 40 25

Aksaray Otogar: +90 (0) 382 213 86 46

Kayseri Otogar: +90 (0) 352 336 43 73

Niğde Otogar : +90 (0) 388 232 35 37

Türk Hava Yolları Rezervasyon: +90 (0) 212 444 0 849

Türk Hava Yolları Kayseri Bürosu: +90 (0) 352 222 38 58

Pegasus Hava Yolları Rezervasyon: +90 (0) 216 588 01 60 ve 61

Nevşehir-Kapadokya Tuzköy Havalimanı: +90 (0) 384 421 44 55 (15 hat)

Kayseri Havalimanı: +90 (0) 352 337 54 94

Kapadokya içinde ulaşım

Kapadokya bölgesi içinde ulaşım kolaydır. İl merkezleri arasındaki uzaklıklar fazla değildir. İl merkezleri içinde ise dolmuş, otobüs ya da taksi ile her yere gidebilmek mümkündür. Bölgeye gelen çoğu yabancı ise kiralık araç kullanarak ya da bölgede çok yaygın olan motosikletler veya ATV ile bölgeyi gezmektedir. Konuya biraz sportmence yaklaşanlar için bisiklet kiralamak da iyi bir seçenek oluşturmaktadır. Bölgedeki birçok merkezde bu tür araçları kiralayabileceğiniz firmalar bulunmaktadır.

Konaklama

Kapadokya bölgesi konaklama açısından ziyaretçilerinin beğeni ve tercihlerine göre farklı alternatifler sunmaktadır. Bölgedeki merkezlere dağılmış olarak, yıldızlı otellerden, özel hizmet sunan butik otellere, pansiyonlardan, çadırlı kamp ve karavan kampçılığına kadar değişik birçok seçenek sizleri beklemektedir. Konaklama seçenekleri için rehberimizin ilgili bölümüne bakabilirsiniz.

Kapadokya nasıl gezilmeli?

Öncelikle belirtmek isteriz ki, standart turlar Kapadokya’nın en bilinen yerlerini dolaşmanız için yeterli olabilir. Oysa Kapadokya iki-üç gün içinde gezilebilecek bir yer değildir. Aslında, bilinmeyen Kapadokya çok daha geniş ve ilginçtir. Kapadokya’yı basit bir şekilde gezebilmek için bile en az 15 gün zaman ayırmanız gerektiğini söyleyebiliriz. Kapadokya değişik ilgi alanlarına sahip, çok farklı kültürlerden insanlarca farklı beklentilerle gezilmektedir. Durum böyle olunca herkes için ortak bir gezi planı oluşturabilmek mümkün görünmemektedir. Bu nedenle, aşağıda vereceğimiz liste bir standart olmayıp, Kapadokya’da ilgi alanınıza göre görmeyi tercih edebileceğiniz yerlerden oluşmaktadır. Gezmeye başlamadan önce iyi bir Kapadokya haritası edinmenizi öneririz.

NEVŞEHİR

Tarihi çok eskilere dayanan Nevşehir’de Prehistorik (tarih öncesi) döneme ilişkin eserler bölgedeki höyüklerden çıkmış olup, yöre müzelerinde sergilenmektedir. Buluntu yerlerinin çoğu görsel açıdan etkileyici değildir. Ancak buralardan elde edilmiş olan eserler Anadolu arkeolojisi ve tarihi açısından çok önemli bir yere sahiptir. Bölgede bulunan Hitit eserleri için de aynı şeyler söylenebilir.

Kapadokya bölgesinde görsel olarak etkileyici eserler, bölgeye karakteristik özelliğini veren, kaya kiliseleri, şapeller, manastırlar ve yeraltı şehirleri kalıntılarıdır. Bunlar Roma İmparatorluğu’nun son dönemleri ve Bizans Devleti döneminde ilk Hristiyanların oluşturdukları yerleşim ve ibadet mekanlarıdır. Bu dönemde Roma Devleti’nin Hristiyanlığa karşı yasaklayıcı tavrı dinsel yaklaşım farklılıkları ve sonrasında bölgede yaşanan Arap istilaları ilk Hristiyanları gizli ibadete yönlendirmiştir. Kapadokya bölgesi bu anlamda ilk Hristiyanlar için bir sığınak görevi görmüştür. Bizans devletinin 725-843 yılları arasında kiliselerde ikonaları yasaklaması da bölgede ikonalı kiliselerin yapılmasını hızlandırmıştır. Bölgedeki kiliselerin çoğu bugün de görülebilir durumdadır.

Kapadokya bölgesinde bunların yanı sıra Türklerin hakimiyetinin görüldüğü 1000’li yıllardan itibaren başlayan beylikler, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden kalma birçok eser bulunmaktadır. Bu eserler daha çok, hanlar, hamamlar, türbeler, medreseler, çeşmeler ve camilerdir.

Nevşehir merkezindeki Selçuklu ve Osmanlı eserleri

Nevşehir Kalesi: 12.yy’da, Selçuklular döneminde yapılmıştır.

Damat İbrahim Paşa Külliyesi: 1726 yılında yapılmış bir Osmanlı eseridir.

ACIGÖL

Prehistorik kalıntılar

İlçenin İğdeli Çeşme ile Tatlarin bölgelerinde Neolitik Çağ yerleşim birimleri vardır.

Hitit eserleri

Topada Yazılı Kayası: İlçenin 5 km kadar güneyinde yer alan Ağılı Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Geç Hitit şehir devletlerinden Tabal Krallığı’na aittir.

Gökçetoprak Yazılı Kayası: İlçenin 20 km kadar kuzey batısında bulunan Gökçetoprak Köyü yakınında bir mezar taşının üzerindedir. Tabal Krallığı dönemine aittir.

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Tatlarin Kilisesi: İlçenin yaklaşık 10 km kuzeyindeki Tatlarin Köyü’nde bulunmaktadır.

Yeraltı şehirleri

Acıgöl Yeraltı Şehri: İlçe merkezindedir.

Tatlarin Yeraltı Şehri: İlçenin yaklaşık 10 km kuzeyindeki Tatlarin Köyü’ndedir. Tuvaletleri ile dikkat çekmektedir.

Gökçetoprak (Sivasa) Yeraltı Şehri: İlçenin 20 km kadar kuzeybatısında, Sivasa Köyü’nde yer almaktadır.

AVANOS

Prehistorik kalıntılar

Zank Höyük: Sarılar beldesi yakınlarındadır. Eski Tunç Çağı’na ve Asur Ticaret Kolonileri Çağı’na ait eserler elde edilmiştir.

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Roma Lahti: Kızılırmak kenarındaki Roma dönemi mezarlığından çıkan mermer lahit Kapadokya’daki tek örnektir. Nevşehir müzesinde sergilenmektedir.

Dereyamanlı Kilise: İlçenin 1 km batısında yer almaktadır. İlk Hristiyanlık kültürünün izlerini taşıyan kilise, ziyarete gelen dini grupların ibadetine açık durumdadır.

Çeç Tümülüsü: İlçenin 2 km kadar kuzeybatısındadır. 32 m yüksekliğindedir. Bölgenin en görkemli tümülüsüdür. Kapadokya krallarından birinin mezarı olma olasılığı kuvvetlidir. Kazı yapılmamıştır.

Çavuşin

Vaftizci Yahya Kilisesi: Göreme-Avanos yolu üzerinde Göreme’ye 2 km uzaklıkta yer alan Çavuşin’de eski kasaba içinde bulunmaktadır. Avlusunun bir bölümü sonradan yıkılmıştır.

Çavuşin Kilisesi: Göreme-Avanos yolu kenarındadır. Yoldan görülür. Nicephorus Phocas Kilisesi adı ile de bilinir.

Üç Haçlı Kilise ve Aziz Jean Kilisesi: Çavuşin Köyü’ne 2 km kadar uzaklıkta yer alan Güllüdere Vadisi’ndedir.

Haçlı Kilise, Azize Meryem Kilisesi, Kolonlu Kilise ve Cemalların Kilise: Kızılçukur Vadisi’ndedir.

Özkonak

Belha Manastırı: Avanos’a bağlı Özkonak Beldesi’nin güneydoğusunda yer alır. Özkonak çevresinde ayrıca çeşitli tümülüsler de bulunmaktadır.

Paşabağları

Aziz Simeon Şapeli ve Keşiş Hücresi: Zelve girişindeki Paşabağları mevkii eski dönemlerde daha çok inzivaya çekilerek yaşamak isteyen rahipler tarafından kullanılmıştır. Üç başlı peribacası içine oyulmuş bulunan Aziz Simeon Şapeli ve Keşiş Hücresi görülebilir.

Zelve

Üç büyük vadinin yamaçlarındaki kayalıklara oyularak kurulan Eski Zelve yerleşim yeri bugün Açık Hava Müzesi haline getirilmiştir.

Balıklı Kilise ve Üzümlü Kilise: Girişe göre en solda olan vadi içindedir. Burada ayrıca bir değirmen kalıntısı görülebilir.

Geyikli Kilise: Girişe göre en sağdaki vadinin içindedir. Burada eski bir cami görülebilir.

Yeraltı şehirleri

Özkonak Yeraltı Şehri: İlçenin 14 km kuzeyinde bulunan Özkonak beldesindedir.

Selçuklu ve Osmanlı eserleri

Alaaddin Camisi: Avanos merkezindedir. 13.yy başında, Selçuklular döneminde yapılmıştır.

Saruhan: Selçuklular döneminde, 1249’da yapılmış bir handır. İlçenin 5 km kadar güneydoğusundadır.

DERİNKUYU

Yeraltı şehirleri

Derinkuyu Yeraltı Şehri: Nevşehir-Niğde yolu üzerinde Kaymaklı’dan 10 km güneyinde yer alan Derinkuyu İlçesi’ndedir. Bölgenin en eski ve en bilinen yeraltı şehirlerindendir.

Selçuklu ve Osmanlı eserleri

Dolay Han: İlçeye bağlı Til Köy’de bulunmaktadır.

Doğala Han: İlçeye bağlı Doğala Köyü’nde bulunan tahrip edilmiş bir Selçuklu hanıdır.

GÜLŞEHİR

Prehistorik kalıntılar

Civelek Mağarası: Kalkolitik döneme ait eserler bulunmuştur.

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Aziz Jean Kilisesi: Nevşehir-Gülşehir yolu üzerinde Gülşehir girişinde, sol tarafta yer almaktadır. Restore edilmiş kilisenin freskleri oldukça etkileyicidir.

Açık Saray Kalıntıları: Nevşehir-Gülşehir yolu üzerinde sol tarafta, Gülşehir’e 3 km uzaklıkta bulunmaktadır.

Selçuklu ve Osmanlı eserleri

Karavezir Külliyesi: Merkezde bulunan külliye 1779’da yapılmıştır.

GÖREME

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Göreme Açık Hava Müzesi içinde yer alan yapılar: Rahibeler Manastırı, Aziz Basileos Mezar Şapeli, Elmalı Kilise, Azize Barbara Şapeli, Yılanlı Kilise, Kiler-Mutfak, Karanlık Kilise, Azize Katherina Mezar Şapeli, Çarıklı Kilise.

Göreme Açık Hava Müzesi dışında kalan yapılar: Roma Mezarı, Durmuş Kadir Kilisesi, Aziz Hieron Mezar Şapeli, Bezirhane, Yusuf Koç Kilisesi, El Nazar Kilisesi, Saklı Kilise, Meryem Ana Kilisesi, Kılıçlar Kilisesi, Tokalı Kilise, Aziz Eusthatios Kilisesi, Teotokos Kilisesi, Aynalı Kilise, Karabulut Kilisesi.

HACIBEKTAŞ

Hitit eserleri

Karaburna Yazılı Kayası: İlçenin 12 km kadar güneybatısındadır. Tabal Krallığı dönemine aittir.

Selçuklu ve Osmanlı eserleri

Hacı Bektaş-ı Veli Külliyesi: 13.yy başında, Selçuklu döneminde yapılmış, ancak sonraki yüzyıllarda çeşitli eklemelerle bugünkü halini almıştır.

KAYMAKLI

Yeraltı şehirleri

Kaymaklı Yeraltı Şehri: Nevşehir-Niğde yolu üzerinde Nevşehir’e 19 km uzaklıkta bulunan Kaymaklı beldesindedir. Bölgenin en eski ve en bilinen yeraltı şehirlerindendir.

Mazı Yeraltı Şehri: Beldenin 12 km kadar doğusunda Mazı Köyü’nde bulunmaktadır.

Özlüce Yeraltı Şehri: Beldenin 6 km kadar batısındaki Özlüce Köyü’ndedir.

MUSTAFAPAŞA

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Kostantin-Eleni Kilisesi: Mustafapaşa’nın içinde, belediye binası yakınındadır.

Aziz Nikolas Manastırı: Merkeze çok yakındır. Manastır içinde çeşitli azizlere ait kiliseler ve şapeller bulunmaktadır.

Aziz Vasilios Kilisesi: Beldenin1 km kadar kuzeybatısında yer almaktadır.

Aziz Basil Kilisesi: Beldenin 4 km kadar güneybatısında yer alan Gomeda Vadisi’nde, vadi içinden yaklaşık 100 m yükseklikte bulunmaktadır.

Selçuklu ve Osmanlı eserleri

Şakirpaşa Medresesi: Belde merkezindedir.1898 yılında yapılmıştır. 1981’den sonra halı satış mağazası olarak kullanılmıştır. Şimdi Kapadokya Meslek Yüksekokulu’nun binalarından biridir.

Eski Rum Konağı: : Belde merkezindedir. 1892 yılında yapılmıştır. Rumlar döneminde Sinasos Otel olarak hizmet vermiştir. Şimdi Kapadokya Meslek Yüksekokulu’nun merkez binasıdır.

ORTAHİSAR

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Sarıca Kilise: Ortahisar Kalesi’nin yanındaki sokaktan aşağı doğru inildiğinde ulaşılan Ali Reis Mahallesi’nde, Balkanderesi mevkiinde, bir sırt üzerindedir. Cambazlı Kilise de denilmektedir.

Balkanderesi Kiliseleri: Sarıca Kilisesi ile aynı vadi içinde, kiliseden 1 km kadar ileridedir.

Hallaç Manastırı: Beldenin 1 km kadar kuzeydoğusunda, Ortahisar-Ürgüp yolu arasında, Hallaç Deresi Mevkii’ndedir. Hastane Manastırı da denilmektedir.

Aziz Paul Kilisesi: Hallaç Manastırı yanındadır.

Tavşanlı Kilise: Beldenin 5 km kadar güneyindedir. İbrahimpaşa Köyü üzerinden de ulaşılabilir.

Kepez Kiliseleri: Beldenin güneydoğusunda, yaklaşık 5 km ileridedir. Ürgüp-Mustafapaşa yolunun sağ tarafındaki Pancarlık Vadisi üzerinden de ulaşılabilir.

Pancarlık Kilisesi: Aziz Theodore Kilisesi de denilmektedir. Beldenin 4 km kadar güneydoğusundadır. Pancarlık Vadisi üzerinden de ulaşılabilir.

Saklı Kilise: Beldenin kuzeybatısında merkeze 3 km uzaklıktadır.

Üzümlü Kilise: Aziz Nikhitas Kilisesi adı ile de bilinir. Beldenin batısındaki Kızılçukur Vadisi’nin girişinde, yoldan yaklaşık 1 km ileridedir. Ortahisar’a uzaklığı 3.5 km’dir.

Fırkatan Kilisesi: Aynalı Kilise adı ile de bilinen bu kilise, Ortahisar’ın kuzeyinde, Göreme yolu üzerindedir ve merkeze 1 km uzaklıktadır.

Sütunlu Kilise: Beldenin kuzeyindedir. Göreme yolu üzerinde Kaya Kamping’in 100 m kadar arkasından sağa sapılarak gidilmektedir.

UÇHİSAR

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Uçhisar Kalesi çevresinde çok az sayıda kiliseye rastlanır. Buradaki kayalar Roma döneminde mezar olarak oyulmuş birçok odacık ile doludur.

ÜRGÜP

Prehistorik kalıntılar

Avla Tepesi: İlçenin 8 km güneydoğusundadır. Paleolitik ve Neolitik döneme ait taş eserler bulunmuştur.

Roma ve Bizans Dönemi kalıntıları

Aziz Theodore Kilisesi: Ürgüp’ün güneydoğusundaki Yeşilöz Köyü’ndedir. Ürgüp’e 16 km uzaklıktadır.

Keşlik Manastırı: İlçenin güneyinde Cemil-Taşkınpaşa yolu üzerinde sağ taraftadır. Cemil’in 2 km kadar güneyindedir. Ürgüp’e uzaklığı 13 km’dir.

Kırkşehitler Kilisesi: İlçenin güneyinde Şahinefendi Köyü’nde bulunmaktadır. Ürgüp’e uzaklığı 20 km’dir.

Kurtderesi Nekropolü: İlçenin güneydoğusunda Karlık Köyü yakınında Roma döneminden kalma kaya mezarları görülebilir. Ürgüp’e uzaklığı 13 km’dir.

Mazı Köy Kaya Mezarları: Ürgüp’e bağlı Mazı Köyü’ndedir. Kaymaklı’nın 12 km kadar doğusundadır.

Sobesos Antik Kenti: Ürgüp’ün 20 km kadar güneyindeki Şahinefendi Köyü’ndedir. 4.yy ortaları ile 5.yy’a tarihlenmektedir.

Selçuklu ve Osmanlı eserleri

Taşkınpaşa Külliyesi: Ürgüp’e bağlı Taşkınpaşa Köyü’nde bulunan külliye, Karamanoğulları dönemine aittir. 14.yy’da yapılmıştır. Külliyeye ait caminin ahşap mihrabı Ankara Etnoğrafya Müzesi’nde sergilenmektedir.

Altıkapılı Türbe: Merkezde, Ürgüp Lisesi’nin bahçesinde yer alan, 13.yy’a ait bir Selçuklu yapısıdır. İçinde Kadıkalesi uç beyinin eşi ve iki kızına ait mezarlar vardır.

Temenni Tepesi Türbeleri: Merkezde, Temenni Tepesi’nde bulunan iki mezarın Selçuklu döneminden kalma olduğu bilinmektedir. Türbelerden, halk arasında ‘Kılıçarslan Türbesi’ olarak anılanı 1268’de yapılmıştır.

Güvercinlikler

Bölgedeki vadilerde kayalar içine oyulmuş yüzlerce güvercinlik bulunmaktadır. Güvercinlik yapımındaki temel amaç, güvercin gübresinin tarımda ve özellikle de üzüm bağlarında kullanılmasıdır. Yapılan güvercinliklerin birçoğunun girişi kuşların dikkatini çekebilmek amacıyla düz boya ile boyanmış ya da çeşitli şekillerde resimlendirilmiştir. Bu resimler Türk-İslam halk resim sanatının ender örneklerini oluşturmaktadır. En eskileri 18.yy’dan kalma olan güvercinlikler, genel olarak 19. ve 20.yy yapılarıdır. Nevşehir yakınlarındaki Çat Vadisi, Göreme’deki Kılıçlar ve Güllüdere vadileri, Ürgüp’teki Üzengi Vadisi, Çavuşin’deki vadiler, Zelve vadileri güvercinliklerin yoğun olarak görüldüğü yerlerdir.

Müzeler

Bölge müzelerinde Neolitik dönemden Osmanlı Devleti dönemine kadar olan süreçte arkeolojik araştırma ve kazılar sonucu elde edilmiş birçok eseri görebilmek mümkündür. Bazı müzelerde nadide halı ve kilim örneklerimizin yanı sıra etnografik eserler de sergilenmektedir. Müze gezileri, bölge ve Anadolu arkeolojisini tanımak açısından yapacağınız diğer gezileri tamamlayacaktır.

Müze Telefon Numaraları:

Nevşehir Müzesi: +90 (0) 384 213 14 47

Ürgüp Müzesi: +90 (0) 374 215 39 72

Hacıbektaş Arkeoloji ve Etnografya Müzesi: +90 (0) 384 441 30 22

Hacı Bektaş-ı Veli Kültür Müzesi: +90 (0) 384 441 30 22

Ortahisar Kültür Müzesi: +90 (0) 384 343 33 44

Doğa Sporları

Kapadokya bölgesi doğa sporları açısından da oldukça zengin olanaklar sunmaktadır. Bölgenin en karakteristik etkinliği balon gezileridir. Kapadokya’yı yukarıdan seyretmek ve fotoğraflamak isteyenler için bulunmaz bir fırsattır. Atlı safariyi ise Kapadokya’yı at sırtında dolaşmak isteyenlere mutlaka öneririz. Dağ bisikleti ve ATV safari ise Kapadokya’nın gizemli köşelerini gezebilmek için farklı bir seçenek oluşturmaktadır. Bölgenin Aladağlar, Bolkarlar, Hasan Dağı ve Erciyes Dağı gibi Türkiye’nin önemli dağcılık ve kayak merkezlerine çok yakın olması, dağcılık, trekking, kampçılık ve kayak yapmak isteyenlere ideal seçenekler sunmaktadır. Kapadokya’da karavan kampçılığı da bir hayli gelişmiştir. Bölgede birçok kamping bulunmaktadır. Rafting ise Zamantı Irmağı üzerinde yapılabilecek değişik bir etkinliktir.

Kaplıcalar

Kozaklı Kaplıcası: Nevşehir il merkezinin kuzeyinde bulunan Kozaklı İlçesi’nde radyoaktif suları ile önemli bir yere sahip olan Kozaklı Kaplıcası yer almaktadır. Kaplıca çevresinde çeşitli tesisler bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Nevşehir’de, Gümüşkent, Üzengiçay, Çorak, Karakaya, Ürgüp ve Bahçeli içmecesi adı ile bilinen çeşitli içmeceler yer almaktadır.

Yöre Mutfağı

Yöre mutfağı, çoğu tandırda pişirilen yemekleriyle ve birbirinden güzel tatlılarıyla ünlüdür. Çorbalardan; bulgur, mercimek, nohut ve kıyma karışımıyla yapılan ‘tandır çorbası’, değişik şekillerde hazırlanan tarhanalardan yapılan ‘tarhana çorbası’ sayılabilir. Yörede ‘ağ pahla’ adı verilen kuzu etli tandır fasulyesi çok ünlüdür. Buna nohut yahni, soğan yahni, osbar adı verilen testilerde pişirilen dana etinden yapılan ‘osbar kebabı’, benzer şekilde yapılan testi kebapları da ilave edilebilir. Kapadokya’da değişik isimleri ve farklı çeşitleri bulunan etli mantı çeşitleri oldukça yaygındır.

Yöre tatlılarından, ‘sini baklava’ ya da ‘büzme baklava’ adı verilen ev baklavası çeşitleri, pekmez ve kayısı ile yapıldıktan sonra üzerinde dövülmüş ceviz ile sunulan ‘bitirgen kayısı tatlısı’, üzüm şırasından elde edilen ‘köftür tatlısı’, yumurta, un ve pekmez karışımı ile yapılan ‘dolaz tatlısı’, un, yağ ve pekmez karışımı ile yapılan ‘aside tatlısı’ mutlaka tadılmalıdır. Yöre mutfağına ait yemek ve tatlıları bölgenin seçkin restoranlarında bulabilmek mümkündür. Bunun için rehberimizin ilgili bölümüne bakabilirsiniz.

Yöresel peynirler

Nevşehir Çömlek Peyniri: Genellikle hazır alınan taze peynirler suda bekletilerek dinlendirilir ve acısının çıkması sağlanır. Daha sonra sudan çıkartılıp süzülüp, elle parçalanır ve tuzlanır. Sonrasında hava almayacak şekilde çömleklere basılır. Çömleğin ağzı çamurla ya da hamurla sıkıca kapatılır. Bu çömlekler kilerde hazırlanan dere kumundan toprağa ters olarak gömülür ve en az bir ay kadar bekletildikten sonra kullanılır. Tulum peynirine benzer bir görüntüsü olup rengi daha koyu tonludur.

Alışveriş

Nevşehir bölgesinde özellikle Avanos el sanatları ürünleri açısından çok gelişmiştir. Farklı boylarda testilerden, kül tablalarına, çini işlerinden, çeşitli dekoratif kaplara kadar birçok ürünü buradaki mağazalarda bulabilirsiniz. Bölgede, Hacıbektaş başta olmak üzere Avanos ve diğer merkezlerde mermer işçiliği ve oniks taşından yapılma çeşitli eşyalar yaygındır. El dokuması halılar Ürgüp, Göreme ve Avanos’un yanı sıra bölgedeki bütün merkezlerin en gözde satış ürünleri arasındadır. Ürgüp çarşısı, halı satış mağazalarının yanı sıra birbirinden etkileyici antika eşya dükkanları ile dikkat çekmektedir. Bölgenin üzerinde durulması gereken diğer bir ürünü de kaliteli şaraplarıdır. Bölgedeki çeşitli şarap fabrikalarına ait satış mağazalarında Kapadokya şaraplarını bulabilirsiniz.

Nevşehir önemli telefonlar

İl Kültür Müdürlüğü: +90 (0) 384 213 42 60

İl Turizm Müdürlüğü: +90 (0) 384 212 95 73

Turizm Danışma: +90 (0) 384 213 36 59

Valilik : +90 (0) 384 213 39 05

Belediye: +90 (0) 384 213 10 30

Hastane: +90 (0) 384 212 32 00

Polis: +90 (0) 384 441 21 55

Jandarma: +90 (0) 384 311 20 14

Yavuz İşçen

Nisan 2007

Nevşehir yöresi Anadolu’nun birçok bölgesinde ol¬duğu gibi, Selçuklu döneminde de yoğun bir yapı¬laşma ve imar faaliyetine sahne olmuştur. Bu eserle¬rin günümüze ulaşan önemli bir kısmı Anadolu top¬raklarının Türkleşmesi sürecinin yaşayan tanıkları durumundadır.

Anadolu Selçuklu ve Beylikler döneminde bölgenin Kayseri, Aksaray, Niğde ve Kırşehir gibi önemli mer¬kezlerinden olan Ürgüp’te önemli mimari eserler ortaya çıkmıştır. Biri Selçuklu diğeri Beylikler döne¬mine ait iki Ulu Cami, Kılıçaslan ve Altıkapılı Türbe¬leri, Karamanoğlu Camii ile Taşkmpaşa’daki cami, medrese ve türbeler bu mimari eserlerden başlıcala-rıdır. Gülşehir’in Tuzköy (Taş Camii), Ovaören ve Kızılkaya (Karahani Hatun Camii) Köylerindeki ca¬miler, Avanos Alaaddin Camii, Nar kasabasındaki İsaoğlu, Bayana, Ahmet Bey ve Bilaloğlu Mescitleri, Hacıbektaş-ı Veli türbesi, Nevşehir ve Karaburna ka¬leleri yine Selçuklu ve Beylikler Dönemine ait başlı¬ca mimari eserlerdendir.

Hem Selçuklu ve Beylikler, hem de Osmanlı döne¬minde, Konya-Aksaray-Kayseri-Sivas arasında uzanan ticaret yolları -ki eski ipek yolunun bir parçasıdır-üzerinde yer alan Nevşehir bölgesinde de önemli sa¬yıda han ve kervansaraylar yaptırılmıştır. Nevşehir Aksaray arasındaki Ağzıkarahan, Öresin Han, Alay Han, Til köyündeki Dolay Han, Doğala köyündeki Han ve Avanos’taki Sarıhan; Anadolu Selçuklu dönemine ait, Nevşehir’deki Beylik Hanı, Hacıbektaş Hanı, Ürgüp’te bulunduğu bilinen ve bugün izleri kalmamış olan birçok han ise Osmanlı dönemine ait mimari eserlerdir.

Osmanlı Dönemi eserlerinin önemli bir kısmını böl¬geden yetişmiş devlet adamları ve paşaların yöreleri¬ne yaptırdıkları eserler oluşturur.

Nevşehir de Damat İbrahim Paşanın yaptırdığı 1715 tarihli Kara Camii, 1726 tarihli Cami (Kurşunlu Ca¬mi), Medrese, İmaret, Sıbyan Mektebi, Kütüphane ve Hamamdan oluşan Külliye, 1726 tarihli Beylik Hanı ve çok sayıda çeşme ile takip eden yıllarda ya¬pılan Kaya Camii, Aşağı ve Orta Bekdik Camileri, Tahta Camii, Herikli (Hacı Nasuh Ağa) Camii gibi yapılarla, Rum cemaati tarafından yaptırılan birisi bugün yıkılmış olan iki büyük kilise (diğeri Meryem Ana Kilisesi) ve Rum (Gavur) Hamamı, Osmanlı dö¬nemine ait olup şehre yeni bir kimlik kazandırmış olan önemli yapılardır. Bu yapılardan Damat İbra¬him Paşa külliyesi, gerek yapı çeşitliliği gerekse kla¬sik dönem Osmanlı mimarlığının son örneklerin¬den birisi olması sebebiyle mimarlık tarihi bakımın¬dan! önemli bir yere sahiptir.

Strabon, a writer of antiuety, descripes the borders of the Cappadocıan Region, in his 17 volume book '' Geographika'' ( Geopraphy-Anatolia XII.XIII, XIV ) written during the reign of Roman Emperor Agustus. Cappadocia was discribed as a very large area surrounded by Taurus Mountains in the south, by Aksaray in the west,Malatya in the east and all the way uo to the Black Sea coast in the north.Though, present day Cappadocia is the area covered by the city provinces of Nevşehir, Aksaray, Niğde, Kayseri and Kırşehir.The smaller rocky region of Cappadocia is the area around Uçhisar, Göreme, Avanos, Ürgüp, Derinkuyu, Kaymaklı and Ihlara.

Gülşehir’deki Karavezir külliyesi 1778-79 yıllarında Seyit Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Külliye; Cami, Medrese, Hamam ve Çeşmeden oluşmakta¬dır. Lale Devrinin hemen sonrasında yapılmış (H.1147) Aşçıbaşı Süleyman Ağa camii ve sayıları se¬kizi bulan tarihi çeşmelerle, Karavezir Külliyesi Gül¬şehir’deki Osmanlı mimari eserleridir.

Aşağıda, bölgeyi ziyaret etmeden önce işinize yarayabileceğini düşündüğümüz bazı ipuçları bulunmaktadır.

EN UYGUN ZAMAN

Kapadokya, Ege ve Akdeniz kıyılarına oranla daha soğuktur. Nisan - Temmuz ortası ile Eylül- Kasım ayları ziyaret için en uygun zamandır. Bu aylarda hem sıcaktan korunmuş, hem de yüksek sezon nedeniyle yaşanan kalabalıktan uzak kalmış olursunuz.

HAVA

Kapadokya’nın iklimi karasal iklimdir. Kışlar soğuk ve karlı, yazlar ise sıcak ve kurak. Ürgüp ve Göreme’deki hava durumunu, bölgeye gelmeden önce çeşitli havadurumu sitelerinden öğrenebilirsiniz.

GİYECEK

Eğer yürüyüşe çıkmayacaksanız, bölge halkı çoğnlukla muhafazakar olduğu için, dar, kısa ve dikkat çeken kıyafetlerin tercih edilmemesi daha uygun olur. Yeraltı şehirleri, mağara ve peribacalarına oyulmuş yerleri ziyaret etmek isteyenlerin pantalon giymesini öneririz. Klostrofobi, astım ve kalp rahatsızlığı olanlar yeraltı şehirlerine girmemelidir.

YEREL SAAT

Nisan-Eylül GMT+3, Ekim-Mart GMT+2

SAAT FARKI

ABD (Doğu) -7 (Batı) -10, Arjantin -5, İngiltere -2, İspanya -1, Fransa -1, Almanya -1, Avusturya -1, İsviçre -1, İtalya -1, İsveç -1, Yunanistan 0, Japonya +7, Avustralya +8

Saat farkları Ekim – Mart ayları arasında geçerlidir. Her ülkenin yaz saati uygulamasına göre farklılık gösterebilir.

ÖLÇÜ BİRİMİ

Tüm ülkede metrik sistem kullanılmaktadır.

ELEKTRİK

220 volts AC/50 Hz. Avrupa tipi priz kullanılır.

BENZİN

Süper, kurşunsuz, dizel

CAMİİ

Müslümanlar camiye girmeden önce abdest alır ve ayakkabılarını çıkarır. Yabancı ziyaretçiler de ayakkabılarını çıkarmalı ve ibadethaneye, ibadet edenlere karşı saygılı olmalıdır. Namaz vakitlerinde camileri ziyaret etmekten kaçınmalı, kadınlar baş ve kollarını örtmeli, ayrıca kısa etek giymemelidir. Erkekler de şort giymemelidir. (Bazı büyük camilerde kıyafetleri uygun olmayan kişilere verilmek üzere yedek kıyafet bulunabilir.) Camide fotoğraf çekebilirsiniz, ancak insanlar namaz kılarken fotoğraflanmaktan pek hoşlanmazlar.

BAHŞİŞ

Otel, restoran, hamam, berber, kuaför ödeyeceğiniz hesaba göre %10 ile %15 arasında bahşiş bekler. Taksi ve dolmuş şoförlerine ise bahşiş verilmez.

SU

Çeşme suyu düzenli bir şekilde klorlansa da bulunduğunuz bölgede içme suyu kullanımıyla ilgili bilgi almayı tercih edin. Büyük şehirlerde çeşmeden su içmeyin.

GAZETE - DERGİ - HABER

Yabancı gazete ve dergilere büyük şehirler ile turistik yörelerde rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Ayrıca İngilizce olarak yayınlanan günlük gazeteler de mevcut.

Herhangi bir arama motoruna "Turkish daily news" yazarsanız Türkiye'de İngilizce olarak yayınlanan gazetelere ulaşabilirsiniz. Ayrıca TRT 3 isimli devlet radyosunda İngilizce, Fransızca ve Almanca haberleri dinleyebilir, TRT 2 isimli devlet televizyonunda da İngilizce olarak hazırlanan haber bültenlerini izleyebilirsiniz.

BALON TURLARI

Kapadokya'da sıcak hava balonlarıyla 1989 yılından bu yana balon turları düzenlenmektedir. Vadilerin arasında, yere yakın yüksekliklerde uçulabilmesinin en önemli nedeni gece ve gündüz arasındaki ısı farkının yüksek olmasıdır. Geceleri vadilerde, peribacalarının arasında biriken soğuk hava tabakası gün doğumuyla birlikte yükselmeye, vadiler arasında akmaya başlamaktadır. Baloncular da bu akıntıdan yararlanır ve yolcularına unutamayacakları görüntüler armağan eder.

BAĞCILIK VE ŞARAP

Kapadokya’da şarap üretimi de yapılmaktadır. Yörede yapılan bağcılığın tarihi bölge tarihi kadar eskidir. Bölgedeki üzümlerden üretilen şaraplar ulusal ve uluslararası yarışmalarda birçok ödül kazanmıştır. Özellikle Emir üzümü, bölgeye has şaraplık bir üzümdür.

http://www.walkingcappadocia.com/