Nevşehir ve Çevresinde, aşıklar geleneği yoğun bir taassuptan dolayı kurallarını ve kurumlarını oluşturamamış ve fert seviyesinde kalmıştır. Aşıklar geleneğinin temel unsuru olan, usta- çırak, baba- oğul ilişkisi oluşmamıştır. Toplumsal anlayış bakımından da, aşıklar saygın bir konum elde edememiştir. Neticesinde bu gelenek ürünlerini ancak toplumun yasak kabul ettiği, ortam ve mekanlarda verebilmiştir. Söz konusu ortamlarda en önemlisi toplumca “Oturak Alemi” olarak adlandırılan eğlence biçimidir. Kendine özgü kuralları bulunan, “Oturak Alemi” bazı aşıkların yetişmesine vesile olmuştur. İlimizin yetiştirdiği bazı aşıklar: Aşık Mahfi, Aşık Fethibaba, Aşık yahya (Sertbakan) Refik Başaran, Aşık şuayip Şahin, Aşık Mehmet, Selehaddin Küçükdağ
Aşık Edebiyatından iki örnek:
Kozaklılı Akkuş Şuayip Şahin’den:
Kış yurdundan kervanlar yüklenir.
Kafileler birbirine eklenir.
Türkmen kızı türlü libas giyinir.
İncisin boynuna dizer yollarda.
Seher vakti develeri çan döver.
Kafile başları yörük, at kovar.
Uzun yayla diye durmadan iver.
Sakın size nazar değer size yollarda.
Şahini kolunda beyler ok atar.
Göçten ayrılması ne kadar beter.
Türkmen kızı elde ak maya eder.
Ufuklar seraba benzer yollarda.
İncifar vaktinde kuşlar dillenir.
Herkes devesini sarar yollanır.
Bad’ı saba zülfünde tellenir.
Genç gelinler mahsun gezer yollarda.
Sabah olur güneş doğar bağlara.
Başı bölük bölük karlı dağlara.
Bir can sesi çöker o ovalara.
Şahin destanini yazar yollarda
Suvermezli Aşık Mehmet’den:
Bir güzel geliyor döndümde baktım.
Ben onun uğrunda bu canı yaktım.
Zalım ne naz ile bir güzel gözlüm.
Gönlümün tacını giymiş dalına.
Bir güzel çocuğu almış yanına.
Herkesin takısını takmış koluna.
Ayağına giymiş bir mavi yemeni.
Acep nasıl ana doğurdu seni.
Hiç kimseye gösterme o beyaz teni.
Ben dahi gözümü kapadım.
Zalım ne naz ile bir güzel gözlüm.
Çığ düşmüş de sabahları çok ayaz.
Mübarek Allah şu güzeli bana yaz.
Elmadan kırmızı pamuktan beyaz.
Zalım ne naz ile bir güzel gözlüm.